Tối chủ nhật vừa rồi, mình vừa xem xong phim Upstream của Trung Quốc trên Netflix, xem xong nhận ra được nhiều bài học cho bản thân nên muốn chia sẻ một xíu, để nhắc nhở bản thân thay đổi lối sống tốt hơn.
Đầu tiên, tóm tắt về nội dung phim trước hen. Phim kể câu chuyện của anh lập trình viên U50 Cao Chí Lũy, bất ngờ bị sa thải ở công ty mà anh cống hiến 11 năm bởi chính thuật toán về tối ưu nhân sự do team anh phát triển, nó chỉ ra anh bây giờ là người thừa của hệ thống. Trong gia đình, anh ấy là nguồn thu nhập chính (và có thể cũng là duy nhất) nuôi ba mẹ, vợ và 1 con gái. Sau khi bị sa thải, anh ấy quay trở lại thị trường tuyển dụng và sững sờ nhận thức được một điều, bản thân đã quá già, không thể tìm được cơ hội ở ngành lập trình viên. Số phận run rủi cho anh ấy xin được việc làm 1 shipper cho 1 ứng dụng giao hàng. Với công việc mới, anh ấy và đồng nghiệp trải qua 7749 nghịch cảnh của nghề shipper, tất cả đều rất chân thật, điểm không chân thật duy nhất là phim bắt anh ấy trải qua tất cả tình huống dở khóc dở cười của nghề shipper có trên đời mà thôi. Cuối cùng, anh ấy viết lại 1 app mới, tối ưu hơn app cũ nâng hiệu suất của đồng nghiệp lên và được chính công ty giao hàng nhận vào đội phát triển kĩ thuật.
Nội dung phim có hơi màu hồng, nhưng từng chi tiết khá hay và giúp mình có nhiều bài học:
Không có công việc nào là trọn đời. Cống hiến của bạn đã được doanh nghiệp trả bằng mức lương mà bạn nhận hàng tháng và bạn có thể bị đào thải bất cứ lúc nào.
Việc cần làm là bạn phải sẵn sàng cho kịch bản bị đào thải. Bạn có gì ngoài những kiến thức và kĩ năng phục vụ cho công việc hiện tại. Nếu không làm việc này, bạn có đủ năng lực để làm tốt việc khác không. Nếu chưa được thì cần phải trau dồi bản thân, học tập không ngừng để luôn làm mới bản thân.
Không đầu tư mạo hiểm khi đang còn nợ. Trong phim, Cao Chí Lũy dành tiền tiết kiệm cho vay P2P và đi vay ngân hàng một khoản tiền mua nhà lớn. Khi cho vay P2P thất bại, không thu hồi được tiền tiết kiệm, thất nghiệp vậy là không có tiền trả lãi ngân hàng nguy cơ mất nhà.
Trừ khi bạn là chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, đầu tư …, theo mình việc trả nợ luôn là ưu tiên số 1. Nếu “Lãi kép là kì quan thứ 8 của nhân loại” thì “Lãi suất nợ kép chắc là kì quan của vũ trụ” luôn. Một khi mất khả năng thanh toán cho khoản nợ có tính lãi, nguy cơ mất hết tài sản đang có là rất cao. Có nợ thì phải ưu tiên trả, theo thứ tự lãi suất cao trả trước, lãi suất thấp trả sau.
Không đầu tư tất cả tài sản vào “ngôi nhà” chỉ để ở. Trong phim gia đình Cao Chí Lũy bán nhà của cha mẹ, cộng với tiền của hai vợ chồng có và vay thêm ngân hàng để ở một ngôi nhà “mơ ước”. Khi anh ấy thất nghiệp không đủ sức trả lãi ngân hàng, tính đến chuyện bán nhà trả nợ thì phải chịu lỗ mất 3 triệu tệ so với lúc mua. Nên mình ước tính cái nhà của ảnh phải rơi vào khoảng 6 triệu tệ trở lên. Ở TQ hay VN thì cũng đều là một ngôi nhà rất sang xịn mịn.
Với mình, nhà là nơi để ở. Tuy nhà cửa là tài sản nhưng dù bạn ở cái nhà 1 tỉ hay 10 tỉ thì chức năng của nó cũng là để ở mà thôi chứ không phải là tài sản lưu động, có tính thanh khoản tốt. Khi có sự cố gì cần tiền, bạn không thể nào gọt bớt nhà 10 tỉ ra, bán bớt vài phòng trong đó để lấy 2 tỉ được. Tùy vào điều kiện kinh tế của mình mà lựa chọn ngôi nhà cho phù hợp, không nên vay nợ quá nhiều chỉ để có một ngôi nhà sang, xịn, mịn mà không có tài sản dễ thanh khoản nào khác để phòng khi rủi ro.
Không cho con học trường quốc tế khi không có tài sản tích lũy đảm bảo đủ để nộp học phí cho con đến hết phổ thông. Trong phim, con gái Cao Chí Lũy học ở trường có học phí 200.000 tệ/ năm. Sau khi bố mất việc không thể tiếp tục theo học được nữa. Ở ngoài đời, mình nghĩ đó sẽ là cú sốc rất lớn với các bé khi thay đổi môi trường giáo dục đột ngột.
Khi kiếm được nhiều tiền cần phải tiết kiệm để gia tăng tích lũy, phòng khi biến cố xảy ra.
Cái này thì mình tự rút ra sau khi xem phim, quyết tâm sống tiết kiệm hơn trong năm 2025 này, cẩn tắc vô ưu.
Phương Yên Vũ 
Bình luận về bài viết này